Yine de berbat bir uyuşukluğa gömülmüş bezgin ruhu, kendi deyişiyle cinleriyle baş başa kalmaktan başka bir şey dilemezken, bazen bulduğu çözüm acaba sızlanmasından çok daha rahatsız edici değil mi, diye merak etmekten kendini alamazdı. Ama yanıtı olumsuzdu bu sorunun, bu yola başvurmayı sürdürdüğüne göre, bir yararı vardı kuşkusuz, çok değildi belki; yine de deniyordu yıllardır ve az da olsa kendisine iyiliği dokunduğu için hoşnuttu.
Bu davranışı en basit biçimde, bir bumerangın fırlatılışına ve geriye dönüşüne benzetebiliriz, doğruyu söylemek gerekirse onca yıldır becerebildiği tek şeydi onun. Böylece, susuzluğunu gidermek için arada sırada verdiği molaları saymazsak, hiç oyalanmadan, dosdoğru başlangıç noktasına döndüğüne göre, yönteminin uzamdaki farklı noktalar arasında yaptığı ayrımdan kaynaklanmadığı açıktı; nereye giderse gitsin, döndüğünü zamanını en ünlü kentlerin birinde geçirmişcesine coşkulu olurdu.
Tüm bunları biliyorum, o anlattı bana. Bir devirde Pylades ve Orestes gibiydik onunla, çok hassas bir ilişkimiz vardı, ama iyi dayandı devam ettiği süre içinde birbirimizin sırdaşıydık. Bu geliş gidişlerin her evresine tanık oldum. Karşı koymaya hiç kalkışmadığı güçlerin itkisiyle, bir şimşek gibi yola koyulup, eyvallah bile demeden çekip gittiğinde hep yakınındaydım. Kısacık yolunda, anlık, mutlu görüntüleri var kafamda. Değişmiş, düzelmiş biçimde döndüğünde yine oralardaydım. Öykünmeler'in yazarı "Neşeli çıkışın hüzünlüdür dönüşü" demişti, oysa yaşadığı tam aksiydi bunun.
Bana ve davranış biçimini açıkladığı kişilere, bunun, kazma kürekle yapılan kaba saba işlerle hiçbir benzerlik taşımadığını, o tür işlerin pisliklerin yok edilmesine yaradığını ve insanı yalnızca bedenen yorarak bir arındırma işlevi gördüğünü ve hepsi için de büyük bir aşağılama duyduğunu belirtirken öylesine zorlanırdı ki. Kendini yormadığını söylüyor, tam tersini savlıyordu. Bir Beethoven duraklamasında (ne demekse) yaşıyordu, söylediği buydu. Kendini dışavurma kaygıları içinde hüzünlenirdi bazen. Bu kaygı (belki de bana öyle geliyordu) sahiplenmekten asla vazgeçmediği bir kendine yeterlilik duygusunu parçalamakla kalmıyor, benim küçük benliğimi de çöküntüye uğratıyor, onu da kendi gölgesinde yaşayan âciz bir maymun konumuna sokuyordu. Ama bu sırada içkiden gözünün dünyayı görmediğini ya da tutarsız bir kişiliğe sahip olduğunu ve böyle bir yaşamdan da mutluluk duyduğunu söyleyerek kendini savunuyor, her seferinde zeytinyağı gibi üste çıkıyordu. Sonunda çekilmez biri olmuştu. Bu durumda onu bıraktım, ciddi biri değildi çünkü.
Bir gün coşkuyla içini dökerken, bu 'devingen duraklamalar'dan birinin açıklamasını yaptı bana. Çelişkili kavramlara büyük zaafı vardı. Bir hayli de cintonik içmişti bu arada.
Bu tümüyle katışıksız devinimin, ileri adımın ya da adımlamanın çekiciliği, özne onaylasın ya da onaylamasın, dış dünyanın güçsüz izdüşümlerinin bir bütün olarak algılanmasıyla sınırlı değildi. Bu devingen duruşlar yazgıdan bağımsız, umulmadık biçimde insanın karşısına çıkabilen küçük gülünç olaylara sırt çevirmek ve hiç beklenmedik rastlantılardan kaçınmak gereği duymazlardı. Öncelikle boş olma özelliğini taşıyan bu aylaklığın tek çekiciliği değildi bu duyarlık, kirlenmeyi onaylayan acelecilik de, bu katışıksız edimin tek çekiciliği olamazdı. Ama buna yakındı...
Ayrıntı Y., 1998, s.30,31,32
çev. Uğur Ün
PHOTOGRAPHER WALDEK WYSZYNSKI
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder